Rozmowa z Panią Bożeną Kraj, nauczycielką języka angielskiego z Gimnazjum im. Jana Pawła II w Daleszycach, ambasadorką eTwinning, nagrodzoną w międzynarodowym konkursie Microsoft in Education. W tegorocznej edycji plebiscytu firma Microsoft z ponad 100 krajów wybrał 800 wyróżniających się nauczycieli, w tym aż 10 pedagogów z Polski.

Zdobyła Pani tytuł innowacyjnego nauczyciela. Jaką drogę należy pokonać, aby otrzymać tytuł Microsoft Innovative Educator Expert?

Moja przygoda z TIK rozpoczęła się w 2008 roku, kiedy w mojej klasie pojawiła się tablica interaktywna. Kilka miesięcy później rozpoczęłam pracę nad pierwszym projektem eTwinning, który zobowiązywał do pracy na platformie edukacyjnej eTwinning.net oraz na blogu projektowym TwinSpace. ETwinning jest wspaniałym doświadczeniem dla mnie i moich uczniów: międzynarodowa współpraca projektowa, wsparcie merytoryczne w zakresie TIK oraz Project Based Learning. Od tamtego czasu powstało trzynaście międzynarodowych projektów, a my otrzymaliśmy 10 Krajowych i 10 Europejskich Odznak Jakości eTwinning, które promowane są jako dobre praktyki na stronie Kuratorium Oświaty w Kielcach i Ośrodka Rozwoju Edukacji w Warszawie. Moje doświadczenie zostało wyróżnione w ogólnopolskim konkursie „EDUinspiracje” w ubiegłym roku; od dwóch lat pełnię również funkcję ambasadora eTwinning w regionie. Wielkim zobowiązaniem do pracy z technologią była kuratoryjna nagroda w postaci certyfikatu i statuetki Lidera Innowacyjności – uwieńczenie moich działań w projekcie „Efektywny Nauczyciel”.

Od 2011 roku, już czterokrotnie, Gimnazjum im. Jana Pawła II w Daleszycach uczestniczyło w kilkuetapowym konkursie Ogólnopolskiego Forum Innowacyjnych Szkół i Nauczycieli, zorganizowanym przez Microsoft, Głos Nauczycielski i OEiiZK w Warszawie. Mieliśmy zaszczyt dojść do finału, a ja z radością prezentowałam nasze nagrodzone projekty na ogólnopolskim forum. W roku 2014 formuła konkursu zmieniła swój charakter – wszystkie materiały opracowywane są w j. angielskim na amerykańskiej platformie edukacyjnej, a decyzje podejmowane są poza Polską - przez kilka grup ekspertów, odpowiedzialnych za poszczególne kontynenty oraz Centralne Biuro Microsoft w Redmonton, Washington (USA). Znalazłam się wśród grona tegorocznych laureatów, którzy otrzymali tytuł Microsoft Innovative Educator Expert w uznaniu za kreatywność i wzorowe wykorzystanie nowoczesnych technologii w projektach edukacyjnych.

Nagroda to nie tylko tytuł, ale praca w rocznym programie MIEExper15. Jakie są Pani działania?

Tytuł MIEExpert - dla mnie, jako nauczyciela Gimnazjum im. Jana Pawła II w Daleszycach, jest wspaniałą nagrodą i wyróżnieniem dla naszej placówki. Czuję się odpowiedzialna za to, aby w grupie wyróżnionych nauczycieli świecić dobrym przykładem. Cieszę się ogromnie, że zostałam niejako światowym „ambasadorem naszej szkoły”, której imię - Jana Pawła II jest już dobrze znane w naszym programie, który intensywnie wspiera rozwój kompetencji uczestników poprzez organizację warsztatów online, wsparcie technologiczne, prace w zamkniętych grupach na platformie Facebook i PiL oraz promocję dobrych praktyk edukacyjnych na Microsoft Educator Network.

Z wielką radością przyjęłam wiadomość, że zostałam zakwalifikowana do pracy na stronie Microsoft Educator Network w Hot Topics i na dzień dzisiejszy jestem autorką czterech artykułów na temat różnych aspektów pracy projektowej (jeden artykuł co dwa tygodnie). Co więcej, materiały z mojego blogu edukacyjnego Na Tropie TIK w Edukacji, przesyłane są na światową stronę News Radar.

Aby ułatwić kontakty między uczestnikami programu, razem z koleżanką z Serbii, powołałyśmy do życia grupę MIEExpert15 na Linkedin; tym samym rozszerzamy naszą wiedzę o koleżankach i kolegach, odwołując się do ich doświadczeń w przebiegu kariery zawodowej. Do tej pory uczestniczyłam w sześciu warsztatach ekspertów, specjalistów w różnorodnych dziedzinach technologii, poznając najnowsze narzędzie TIK w edukacji, również dzięki wykorzystaniu darmowych aplikacji lub wersji wdrożeniowych, udostępnionych dla uczestników. Po rocznym kursie i tegorocznym egzaminie otrzymałam tytuł: Microsoft Innovative Trainer Master.

Codziennie korzystam z mojego konta na Twitterze i Facebooku, zdobywając na bieżąco wiedzę o tym, co dzieje się ciekawego w świecie edukacji, technologii, szczególnie zwracając uwagę na metodykę nauczania języków obcych. Kilka tygodni temu, z wielkim wzruszeniem, udzieliłam wywiadu na stronę Daily EdVentures, prowadzonej przez Anthony Salcito, przewodniczącego Worldwide Education, Microsoft Corp; była to szczególna okazja, aby opowiedzieć o naszej szkole, jej osiągnięciach i planach na przyszłość. Ważnym wydarzeniem programu była wizyta w Wielkiej Brytanii: zwiedzanie nowoczesnej szkoły „Academia Cornvaliis” w Maidstone (hrabstwo Kent) oraz uczestnictwo w konferencjach i warsztatach, zorganizowanych w ramach BETT - British Educational Training and Technology Show w Londynie”.

Na czym polegała innowacja Pani autorstwa, która zyskała takie uznanie jury tego konkursu?

Innowacja wprowadzona przeze mnie - nauczyciela języka obcego, to zastosowanie najnowszych rozwiązań technologicznych w nauczaniu poprzez działania projektowe realizowane w ramach zajęć pozalekcyjnych. Zastosowanie TIK w dydaktyce jest koniecznością: uczeń potrzebuje interesujących rozwiązań w procesie uczenia się, a nauczyciel – najnowszych narzędzi przekazu. Międzynarodowy Klub Językowy TIK jest ofertą dla uczniów o różnych zainteresowaniach, potrzebach i planach zawodowych. Tematyka zajęć obejmuje trzy moduły. Moduł I: "We are friends with English and ICT" - to spotkania klubu, podczas których uczniowie uczą się języka angielskiego pod moim kierunkiem, ale z dużym wsparciem różnych narzędzi TIK: prezentacji, filmów, plików audio, krzyżówek internetowych, kolaży, panoram, i innych ćwiczeń interaktywnych. Praktyczne wykorzystanie nowych technologii jest moją i moich uczniów pasją: uwielbiamy poznawać nowe narzędzia, wykorzystywać je w praktyce, porównywać, dobierać właściwą formę, kształty, kolory, dźwięki – zależnie od potrzeb i możliwości danej aplikacji. Jest to niezwykle twórcze, a cel takiego działania sprzyja efektywności nauczania, podnosi atrakcyjność przedmiotu i czyni codzienne życie piękniejszym.

Moduł II to „blended learning” – uczniowie korzystają z materiałów i ćwiczeń na moim blogu edukacyjnym oraz na rekomendowanej przeze mnie platformie British Council. W ramach tego bloku działań realizowane są również anglojęzyczne projekty eTwinning. Interdyscyplinarność jest priorytetem, a w trzyletnim cyklu nauki w gimnazjum aktywny uczeń ma możliwość poszerzenia wiedzy, nie tylko językowej np. w obszarze historii, geografii, biologii, muzyki, plastyki i innych przedmiotów szkolnych. Praca projektowa w ramach eTwinning ma ogromne walory wychowawcze i edukacyjne. Integruje uczniów i nauczycieli, poszerza wiedzę o kulturze innych narodów, motywuje do nauki języka obcego, rozwija umiejętności w zastosowaniu coraz bardziej wyszukanych możliwości TIK. ETwinning jest wspaniałym doświadczeniem. Ktoś powiedział „Tego czego uczymy się z przyjemnością, nigdy nie zapominamy”. Mogę powtórzyć za amerykańskim edukatorem H. Dykem: „To działanie daje, zarówno uczniom jak i nauczycielom, sposobność do pracy i zabawy oraz ma ogromne walory wychowawcze - pozwala patrzeć ku górze – na gwiazdy”.

Moduł Trzeci związany jest z działaniami promocyjnymi naszych międzynarodowych projektów, uzupełnianiem wniosków aplikacyjnych, pisaniem artykułów - przedsiębiorczość jest istotnym elementem nauki. Tworzymy zwartą grupę, która funkcjonuje w naszej projektowej redakcji – a czasem w umownym „TV studio” sali 113. Nie boimy się wyzwań. Mamy młodych dziennikarzy, reporterów, fotografików, filmowców, piosenkarzy, grafików. Wymieniamy się doświadczeniami – młodsi uczą się od starszych; praca w zespole, również międzynarodowym i autonomia uczniów mają ogromne znaczenie dla ich przyszłości. Czy jest to innowacja? Jej celem jest rzeczywiście doskonalenie pracy nauczyciela dla dobra uczniów, twórcze wiązanie teorii z praktyką, co jest związane z budzeniem kreatywności naszych wychowanków, doskonaleniem, współpracą w zespole, rozwijaniem i odkrywaniem ich talentów.

Jakie są Pani i uczniów ulubione narzędzia TIK do zastosowania w procesie dydaktycznym?

Realizując projekty korzystamy z około 30 narzędzi TIK, a te najnowsze budzą nasze szczególne zainteresowanie. Poznajemy ich możliwości i wyciągamy wnioski. Przede wszystkim jednak wykorzystujemy platformę TwinSpace, która jest przestrzenią oferowaną przez platformę eTwinning.net dla realizacji projektów edukacyjnych. To miejsce na forum, chaty i publikacje. Od 8 lat pracujemy również na blogach WordPress, które są też bezpiecznym i pięknym miejscem do pracy zespołów uczniów i nauczycieli. Mogą być niewidoczne w sieci, lub dostępne po wpisaniu linku. Mają też możliwość istnienia i służenia innym – dostępne w wyszukiwarce. Wszyscy uczestniczą w wyborze szaty graficznej: kolorów, elementów struktury blogu – to uczy przedsiębiorczości i rozwija talenty artystyczne.

Zdjęcia są ważnym elementem blogu. Zdecydowanie ostatnim hitem wśród naszych fotografików okazał się program Microsoft AutoCollage, który intuicyjne dobiera zdjęcia tworząc niezwykły obraz – syntezę wydarzeń. Mamy wpływ na ilość i układ jego elementów oraz na sposób ich łączenia. Wszyscy kochamy PowerPoint; wykorzystujemy wszystkie jego możliwości, a szczególnie do projektowania planszy z tekstem, zdjęciem lub ikonografią. Bardzo często taki slajd zapisany jako jpg., daje wspaniały efekt na stronie i łatwo go można wykorzystać do innych działań. Ponad dwieście razy wykorzystaliśmy Movie Maker do realizacji naszych zadań i jest to nasz kolejny ulubieniec. Od pewnego czasu zauroczył nas Sway – tworzy piękny album online, w którym można umieścić teksty, zdjęcia, filmy i linki do innych dostępnych źródeł informacji. W ubiegłym roku realizowaliśmy zadania ze szkołami w Azji w OneNote, którego możliwości są nieprzeciętne: dostępny wszędzie; wspaniałe miejsce do publikacji materiałów lekcyjnych, swoboda w strukturze, dostęp uczniów do swoich dokumentów, możliwość sprawdzania prac uczniów online. OneNote jest moim noworocznym postanowieniem – chcę go poznać dogłębnie. Podczas tegorocznej wizyty na targach BETT w Londynie z zainteresowaniem oglądałam prezentacje na temat tego narzędzia.

W miesiącu pażdzierniku 2014r., zachęceni przez profesora Thomasa Connolly z Uniwersytetu Zachodniej Szkocji pokazaliśmy dwa ulubione narzędzia, które wykorzystywane są w naszych projektach. Byliśmy jedną szkołą z Polski, która zaprezentowała się w projekcie uniwersyteckim Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii, a jego tytuł to: „Integrating Web2.0 &Apps in education and work”. Znaleźliśmy się w gronie finalistów konkursowego przeglądu i nasze filmy prezentowane są na stronie projektu – dostępne po zalogowaniu. Zwycięzcą został materiał filmowy na temat aplikacji umożliwiającej  tłumaczenie języka angielskiego na język chiński. Poziom konkursu był bardzo wysoki – większość nauczycieli uczestniczących to nauczyciele informatyki, często z ośrodków akademickich. Otrzymaliśmy nie tylko list profesora Connolly i certyfikat uczestnictwa, ale również rekomendację i zgodę na publikację logo na stronie internetowej szkoły. Jest ono dowodem tego, że stosujemy innowacyjne metody pracy i dzielimy się dobrą praktyką, poszerzając horyzonty i ucząc się od innych.

Jak „rodzą się” innowacyjne i nowatorskie działania w warsztacie pracy nauczyciela. Jakie inicjatywy temu sprzyjają?

Takie działania wynikają z aktualnych potrzeb placówek edukacyjnych i ich nauczycieli – twórcza atmosfera pracy temu sprzyja. Nasza szkoła jest placówką nowoczesną: to nie tylko piękny budynek, dobrze wyposażone pracownie, wspaniały zespół nauczycieli i dyrekcja szkoły, wszechstronnie wspierająca nasze pomysły. Dobro uczniów jest dla nas priorytetem. Jesteśmy Szkołą z Klasą, Szkołą Przedsiębiorczości, Szkołą Talentów. Nasze trzyletnie działania promocyjne na światowej platformie Partners in Learning zaowocowały tytułem Innowacyjnej Szkoły. Motto naszego gimnazjum – słowa Adama Mickiewicza „Lećmy i nigdy nie zniżajmy lotu” zobowiązują nas do ciągłych poszukiwań. Nie spoczywamy na laurach.

Pomysł na innowacyjne działania nie jest tak trudny, jak sposoby jego realizacji. Potrzebna jest też konkretna wiedza i doświadczenie, które nabywamy. Pierwszą szkołą innowacji były zajęcia w mojej szkole oraz wspaniałe szkolenia eTwinning o tematyce projektowej. Bardzo podobał mi się kuratoryjny projekt „Efektywny Nauczyciel”. Inspirują mnie ogólnopolskie konferencje dla przedstawicieli eTwinning w Warszawie – jest to okazja do spotkań z wybitnymi trenerami, nauczycielami i edukatorami z całego świata. Wspominam też Międzynarodową Konferencję dla ambasadorów eTwinning w Brukseli. „European Schoolnet” stanowi centrum współdziałania trzydziestu Ministerstw Edukacji, wspieranych przez Komisję Europejską, którego priorytetem jest wspieranie nauczania w różnych krajach Europy poprzez wdrażanie innowacyjnych metod pracy nauczyciela i wspomaganie nauki uczniów poprzez zastosowanie najnowszych technologii. Spotkanie to miało na celu wymianę doświadczeń, omówienie trendów w zakresie edukacji, zapoznanie się z dotychczasowymi rezultatami działań w zakresie europejskiego projektu iTEC, którego ważnym zadaniem jest, między innymi, wypracowywanie i wykorzystywanie scenariuszy lekcyjnych ze szczególnym uwzględnieniem innowacji pedagogicznej. Wymiana doświadczeń w ramach „teachmeet” było bardzo ciekawym elementem spotkania. Nauczyciele z dziewięciu krajów Europy przedstawili swoje doświadczenia projektowe, z uczniami w różnych grupach wiekowych, wskazując na ulubione narzędzia TIK. Jako nauczyciel szkoły gimnazjalnej, pokazałam wykorzystanie przeróżnych narzędzi w wielokrotnie nagradzanym projekcie „My country through painting”: Glogster, Prezi, Hot Potatoes, Gimp, AutoCollage, Picasa oraz wszechstronność wykorzystania PowerPoint i Moviemaker (prezentacje słownikowe, artystyczne, muzyczne wideo i film kulturowy, elektroniczny tomik poezji, lekcja w LdL oraz Comenius ebook).

Wielką inspiracją dla mnie były spotkania, panele dyskusyjne, warsztaty zorganizowane w ramach Światowej Konferencji „Computers in Education” w Toruniu oraz szkolenia i wykłady w czasie Ogólnopolskiego Forum Innowacyjnych Szkół i Nauczycieli w Warszawie.

Jest Pani autorką wielu artykułów na platformie Microsoft Educator Network, która łączy nauczycieli z całego świata i działa jako katalizator w celu promowania bardziej atrakcyjnych i skutecznych sposobów wykorzystania technologii w klasie. Co daje Pani blogowanie?

Już 3 lata temu, Dr Chris Gerry, brytyjski edukator, współtwórca innowacyjnych rozwiązań w szkolnictwie brytyjskim, zachęcił mnie do dzielenia się dobrą praktyką  poprzez cykl artykułów. Dwa z nich, "To do a project or not – that is the easy question" i "Is curiosity creative" wzbudziły duże zainteresowanie koncepcją projektów eTwinning, nowoczesnością rozwiązań i ich wychowawczym wymiarem. Zajęły one drugie i trzecie miejsce w statystykach komentarzy na blogu Project Based Learning. Miesiąc temu, po udanej dziennikarskiej próbie, z radością przyjęłam propozycję Minni Feng z USA dotyczącej systematycznego blogowania na temat Project Based Learning. Znalazłam się w grupie nauczycieli - bloggerów, z których większość pochodzi z USA i Wielkiej Brytanii. Jest to wielkie wyzwanie, tym bardziej, że Minnia, jest osobą wymagającą z doświadczeniem w pracy w BBC International i NBC. Pisanie w języku obcym jest jednak przyjemnością i integruje uczestników w grupie. Piszę, ale i czytam systematycznie publikowane materiały – uczę się bardzo dużo, szczególnie na temat najnowszych narzędzi TIK.

Przed jakimi bieżącymi wyzwaniami stoi Pani?

Od września 2014 roku, wraz z grupą nauczycieli z Europy, pracuję nad projektem ErasmusPlus. Jest to wielkie wyzwanie, tym bardziej, że jego tematyka dotyczy tego, czym się interesujemy. Roboczy tytuł „Innowacyjne metody nauczania” kryje w sobie mnóstwo treści. To akcja: „Cooperation for innovation and the exchange of good practices”. Każdy z koordynatorów, reprezentujących szkoły partnerskie wybrał sobie narzędzi TIK, metody i techniki nauczania, dobrze im znane, uznane za dobre praktyki w ich regionach, wyróżnione w konkursach. Turcja zaprezentuje temat „Gry edukacyjne w szkole”, Chorwacja będzie odpowiedzialna za innowację w nauczaniu zintegrowanym, „formative assessment” będzie rekomendowane przez szwedzką szkołę, a partner z Finlandii będzie koordynował działania związane z „cyfrową szkołą”; nauka z zastosowaniem wideo to domena placówki z Islandii; duńska szkoła zwróci uwagę na „student centered metod”; szkoła z Holandii przedstawi „flipped classroom”. Nasza szkoła przedstawi metodę LdL – uczenie się przez nauczanie. (wyróżnienie w konkursie Ośrodka Rozwoju Edukacji w Warszawie). Praca nad wnioskiem aplikacyjnym jest bardzo intensywna, kontaktujemy się systematycznie i organizujemy wideo konferencje. Mamy wielkie oczekiwania, podoba nam się idea tego projektu i mamy nadzieję, że uzyska aprobatę.