Świętokrzyski Portal Innowacji - Świętokrzyski System Innowacji – przepis na nowoczesny rozwój. Rola Uczelni Wyższych



dr Michał Klepka
dr Michał Klepka
Kierownik Biura Innowacji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego

Poniżej zamieszczamy artykuł, który ukazał się w pierwszym numerze Pulsu Przedsiębiorczości – kwartalnika Kieleckiego Parku Technologicznego.
Zapraszamy do lektury!

Regionalne systemy innowacji na dobre wpisały się w katalog celów polityki rozwoju realizowanej obecnie we wszystkich województwach. Argumentem ku temu stała się silna presja i potrzeba tworzenia warunków do rozwoju innowacyjnych przedsiębiorstw, zawarta w opracowanych i wdrażanych regionalnych strategiach innowacji.

Hasło Świętokrzyski System Innowacji odzwierciedla dążenia i wysiłek związany z podkreślaniem roli innowacji i przedsiębiorczości w rozwoju nowoczesnej gospodarki w naszym województwie. Przejawem tej troski są realizowane obecnie liczne inicjatywy służące wzmacnianiu zdolności instytucjonalnych w obszarach innowacji i transferu technologii: budowa i rozwój parków/inkubatorów technologicznych, tworzenie centrów transferu technologii, tworzenie mechanizmów inżynierii finansowej zorientowanej na nowe technologie, finansowanie infrastruktury czy badań naukowych. Są to również działania w sferze edukacji, samorządności, promocji, a poziom wyzwolonego potencjału wpisuje się w hasło przewodnie „wielu ludzi - wspólny cel”.

Instytucjonalny kontekst, o którym mowa powyżej uwzględnia zaangażowanie wielu instytucji: przedsiębiorstw, instytucji otoczenia przedsiębiorstw, szkół i uczelni wyższych, samorządu. Rozwój instytucjonalny to przede wszystkim tworzenie mechanizmów służących efektywnemu wykorzystaniu istniejącego i nowego potencjału. To również wysiłek służący tworzeniu – rozwojowi interakcji pomiędzy poszczególnymi instytucjami, akcentujący ich rolę i kierunek oddziaływania na cały regionalny system innowacji.

Podejmując trud budowy Świętokrzyskiego Systemu Innowacji, uwzględniając  zarazem założenia Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Świętokrzyskiego na lata 2005 - 2013 jako dokumentu kierunkowego, ważnym elementem innowacyjnego rozwoju regionu jest doskonalenie i rozwój innowacyjnych firm, rozumiane zarówno przez pryzmat aktywności zorientowanej na istniejące podmioty, jak i powstawanie nowych podmiotów (NTBF – New Technology Based Firms). Naturalne są zatem oczekiwania, iż w aktywność o takim charakterze zaangażują się aktywnie uczelnie wyższe (potocznie sektor B+R). Podejmując próbę sprowadzenia roli uczelni do zamkniętego katalogu „produktów”, mówić należy o: nowych firmach, o talentach, innowacjach i technologiach (patrz schemat).

Działalność uczelni wyższych w regionalnym systemie innowacji

 

Kluczowe znaczenie w całej działalności uczelni przypisywane jest procesom edukacji, których produktem są (lub powinni być) utalentowani absolwenci, gotowi do podjęcia pracy w zawodzie zgodnie z obranym kierunkiem studiów. Technologie z kolei to wyniki prowadzonej działalności badawczej przez pracowników i studentów uczelni, charakteryzujące się wysokim poziomem zaawansowania myśli naukowej, a ich wdrożenie związane jest ze zmianami technicznymi i technologicznymi o dużej skali. W części przypadków, kontekst tych działań uwzględnia nie tylko potrzeby lokale czy regionalne, ale narodowe oraz międzynarodowe. Idąc dalej, istotnym ogniwem działalności uczelni jest
(i należy to traktować jako założenie, nie zaś jako rezultat obserwacji na gruncie świętokrzyskim czy polskim) tworzenie warunków do powstawania nowych firm w regionie. Rezultaty w tym zakresie są wynikiem rozpowszechniania idei przedsiębiorczości i kreowania postaw przedsiębiorczych wśród studentów i pracowników uczelni. A zatem skala i jakość tak zdefiniowanego „produktu” aktywności uczelni jest w dużej mierze efektem prowadzonej działalności dydaktycznej (pre-inkubacja), ale również pozadydaktycznej np. w formie wsparcia powstawania nowych przedsiębiorstw np. w przyuczelnianych inkubatorach akademickich. Szczególnie ważne jest, aby w wyniku tej działalności uczelni, pojawiały się
w regionie nowe przedsiębiorstwa technologiczne (ang. NTBF – New Technology Based Firms) zorientowane na wykorzystywanie najnowszych technologii, charakteryzujących się dużym potencjałem wzrostu (ICT, biotechnologia,  design i inne).

Innowacja, jako odrębny produkt działalności uczelni (pomimo uwzględnionych wcześniej technologii), zwraca uwagę na aktywność podejmowaną w celu rozpowszechnienia opracowanych pomysłów i mniej zaawansowanych technologii wśród przedsiębiorstw w regionie (i poza nim). Innym przejawem wsparcia innowacji jest różnorodna aktywność pracowników i studentów uczelni, służąca rozwiązywaniu doraźnych problemów regionalnego biznesu np. w ramach pisanych prac dyplomowych, zajęć czy staży i praktyk studenckich. To bardzo często pomijany obszar działalności uczelni, dodatkowo obarczony trudnością w pomiarze, z uwagi na częste bezpośrednie kontakty uczeń-firma, naukowiec-firma pozostające poza jakąkolwiek ewidencją. Dzieje się tak m.in. za sprawą braku regularnych inicjatyw o takim charakterze, wkomponowanych w statutową działalność uczelni. Z punktu widzenia relacji uczelnia - region, ten typ działań posiada szczególnie ważne znaczenie.

Wszystkie ww. grupy „produktów” charakteryzuje silny wpływ na innowacyjność całego regionu. Procesy związane z ich osiąganiem nie zachodzą jednakże w warunkach całkowitej separacji. Wręcz przeciwnie. Pomiędzy nimi zachodzić mogą interakcje powodujące wzajemne wzmocnienie – relacje komplementarne, mogę również posiadać relacje substytucyjne - tu aktywność w jednym obszarze wypierać może aktywność w drugim jako efekt konkurowania o zasoby w organizacji, które mają charakter ograniczony (czasem mówi się nawet - skończony).

Udział uczelni wyższych w tworzeniu i rozwoju regionalnych systemów innowacji posiada jeszcze jeden kontekst, nie mniej ważny aniżeli te już wspomniane. Jest nim udział
w tworzeniu i rozpowszechnianiu relacji partnerskich w regionie. Istota tej roli polega na zagwarantowaniu transferu wiedzy pomiędzy powiązanymi miedzy sobą instytucjami
w ramach całego systemu. A zatem uczelnie, jako jedno z ogniw procesu innowacji, czuwają nad właściwym przebiegiem procesów komunikacji oraz same w nim uczestniczą. Kontekst, o którym mowa, ma charakter horyzontalny względem  pozostałych. Konsekwentnie zatem, realizacja tak czynności związanych z kształceniem utalentowanych absolwentów, tworzeniem technologii, jak i innowacji i nowych firm, wymaga nieustannej komunikacji uczelni z bliższym i dalszym otoczeniem. Zakres i charakter powiązań posiada silny kontekst środowiskowy/regionalny, a zatem trudno jest wymienić wszystkie formy i kierunki współpracy, jakie mają zastosowanie w praktyce.

Niezależnie od struktury podejmowanej aktywności w poszczególnych obszarach, kryterium sukcesu udziału uczelni w tworzeniu i rozwoju Świętokrzyskiego Systemu Innowacji jest ich zdolność do adoptowania warunków, w których funkcjonują. To zaś przejawiać się powinno zdolnością do dopasowywania swojej oferty to bieżących (i przyszłych) potrzeb instytucji z województwa.

Pełny numer kwartalnika Puls Przedsiębiorczości znajduje się na portalu Kieleckiego Parku Technologicznego www.technopark.kielce.pl

Data dodania: poniedziałek, 17 stycznia 2011
 


copyrights @ 2010 - 2024
Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego
Oddział ds. Innowacji i Transferu Wiedzy
Al. IX Wieków Kielc 3
25-516 Kielce
Tel.: +48 41 342-15-47