Biuro Innowacji UMWŚ jako przedstawiciel jednej z pierwszych instytucji w Polsce daje Państwu możliwość zapoznania się z najnowszym raportem unijnym dot. innowacyjności. Raport ogłoszono w dniu 09.06.2011 w Brukseli. Zapraszamy do lektury.

Bruksela, 9 czerwca 2011 r. O ile strategia „Europa 2020” ma nas doprowadzić do inteligentnego i zrównoważonego wzrostu gospodarki, stan innowacyjności w UE w wielu obszarach pozostawia do życzenia – jak wynika ze sprawozdania Komisji Europejskiej z projektu „Unia innowacji” na temat konkurencyjności z 2011 r. (zob. Innovation Union Competitiveness Report). Europie trzeba zdecydowanie większych i inteligentniejszych nakładów na badania i rozwój technologii, tak w sektorze publicznym, jak i prywatnym, które umożliwią nie tylko gwałtowne przyspieszenie w bliższej perspektywie – wywołają one również efekt antycykliczny w czasach kryzysu. Potrzeba nam bliższej współpracy w dziedzinie badań w samej UE i w skali międzynarodowej, a jednocześnie optymalnego wykorzystania wyników badań, w szczególności dzięki wzmocnionej ochronie praw własności intelektualnej. Systemy oświaty należy ukierunkować stosownie do potrzeb w sferze innowacji gospodarczej. Nowatorskie, szybko rozwijające się MŚP zasługują na zdecydowanie więcej zachęty. Niezbędne jest podjęcie skoordynowanych wysiłków na rzecz zachowania i rozbudowania bardzo obiecujących dotychczasowych osiągnięć europejskich w sferze innowacji podejmujących wyzwania na skalę globalną, np. w zakresie zmiany klimatu. ponadto należy zniwelować uporczywie utrzymujące się w nauce i badaniach zróżnicowanie
sytuacji kobiet i mężczyzn. „Nasze sprawozdanie stwierdza wyraźnie, że droga do Unii Innowacji będzie długa i kręta, nie zabraknie też na niej przeszkód i wyzwań. Potwierdzamy jednak z całą mocą, że UE uzgodniła najodpowiedniejsze założenia polityki w tej dziedzinie, tak, że projekt jest na dobrej drodze. Wprowadzenie w życie ideału Unii Innowacji na szczeblu krajowym i europejskim ma żywotne znaczenie dla gospodarki, jako warunek zrównoważonego wzrostu w takim samym stopniu, jak uporządkowanie finansów publicznych.” – podkreśla europejska komisarz ds. badań, innowacji i nauki Máire Geoghegan-Quinn.
Sprawozdanie zawiera analizę silnych i słabych stron krajowych systemów badań i innowacji oraz przegląd twardych faktów, dających podstawy do podjęcia świadomych decyzji określających politykę każdego z państw. Podstawą sprawozdania jest unijna tablica wyników innowacyjności. Zawiera ono ponadto arkusz informacyjny z danymi opisującymi wyniki poszczególnych krajów w zakresie badań naukowych i innowacji.

Główne wnioski ze sprawozdania
- Europa musi usprawnić inwestycje w badania i innowacje. UE zbliża się stopniowo do realizacji docelowego poziomu nakładów na badania i rozwój, określonego jako 3 proc. PKB (wobec 2,01 proc. w 2009 r.), jednak mamy coraz więcej do nadrobienia w stosunku do czołowych konkurentów, zwłaszcza ze względu na stosunkowo skromniejsze inwestycje badawczo-rozwojowe w sektorze prywatnym. W roku 2008 w UE wykorzystano 24 proc. całkowitych światowych nakładów na badania i rozwój (w 1995 r. było to 29 proc.). W proporcji do PKB, sektor prywatny w Japonii i Korei Południowej odpowiada za dwukrotnie większą niż w Europie część inwestycji w tej sferze.
- W czasach kryzysu gospodarczego kumulacja inwestycji w badania i rozwój może przeciwdziałać cykliczności koniunktury gospodarczej.
Kraje zwiększające nakłady na badania i innowacje mogą liczyć na lepsze perspektywy przezwyciężenia kryzysu. W roku 2009 jeszcze w siedemnastu spośród państw członkowskich udało się bądź to utrzymać, bądź zwiększyć budżety badawczo-rozwojowe. W roku 2010 było takich państw szesnaście.
- Potrzeba inteligentniejszych inwestycji w sferę innowacji. Największe powodzenie i skuteczność innowacji da się osiągnąć dzięki skoncentrowaniu inwestycji za pomocą inteligentnej strategii specjalizacji, pozwalającej na skojarzenie środków skierowanych na stronę podaży (w rodzaju publicznych dotacji na rzecz szkolnictwa wyższego, komercyjnych badań i rozwoju, kapitału wysokiego ryzyka oraz infrastruktury naukowo-technicznej) z działaniami po stronie popytu (od zamówień publicznych w sferze innowacyjnych produktów i
standaryzacji opartej na zasadach wymiernej efektywności do regulacji rynku w sposób sprzyjający konkurencyjności).
- Kształcenie najwyższej klasy specjalistów musi być dostosowane do potrzeb zainteresowanych przedsiębiorstw. W sektorze komercyjnym znajduje zatrudnienie nie więcej niż 46 proc. naukowców (wobec 80 proc. w USA). Państwa członkowskie powinny dostosować swoje systemy edukacji tak, by stale zwiększając liczbę specjalistów, zadbać o zgodność ich profilu z potrzebami rynku pracy.
- Integracja i internacjonalizacja badań zwiększają poziom stopy zwrotu z inwestycji. Internacjonalizacja badań usprawnia osiąganie wyników najwyższej jakości, i vice versa. Przepływ wiedzy w Europie (w postaci wymiany studentów, tworzenia wspólnych publikacji czy współpracy zmierzającej do wspólnego występowania o ochronę patentową wynalazków) jest jej niebagatelnym atutem, a jego skutki zostaną spotęgowane dzięki rzeczywistemu otwarciu zintegrowanej, europejskiej przestrzeni badawczej. Jak dotąd jednak obieg wiedzy koncentruje się w nielicznych krajach zachodnioeuropejskich.
- Nieodpowiednie warunki ramowe nie sprzyjają przekształcaniu wiedzy w produkty i usługi możliwe do wprowadzenia na rynek. Europa nie dotrzymuje pola konkurencji, gdy idzie o komercyjne wykorzystywanie wyników badań. Z UE pochodzi największa liczba wszystkich recenzowanych publikacji naukowych (29 proc. łącznej światowej liczby publikacji w 2009 r.), jednak tempo wzrostu liczby wniosków patentowych zgłaszanych przez Japonię i
Koreę Południową w ramach Traktatu o współpracy patentowej jest dwukrotnie wyższe od europejskiego. Połowa państw członkowskich nie odnotowuje  żadnych nowych patentów w sferze zaawansowanych technologii w Europejskim Urzędzie Patentowym. Konieczne są dalsze kroki, pozwalające na oszczędniejszą ochronę własności intelektualnej i gospodarowanie nią w bardziej efektywny sposób. Ważnym pierwszym krokiem byłoby wdrożenie negocjowanego obecnie patentu unijnego.
- Istotny potencjał Europy w sferze wynalazków technicznych w służbie społeczeństwa. W 2007 r. to w UE zarejestrowano 40 proc. wszystkich nowych patentów na technologie pozwalające przeciwdziałać skutkom zmiany klimatu. To wyraźny znak, że ściśle ukierunkowane inwestycje i wysiłki badawcze w kluczowych obszarach, w połączeniu z instrumentami wspierającymi wprowadzenie na rynek, prowadzi do powstawania nowych technologii i służy innowacji. W tym właśnie duchu, w ramach inicjatywy Unii Innowacji, zapoczątkowano europejskie partnerstwa innowacyjne.
- Zapotrzebowanie na nowatorskie MŚP o wysokiej dynamice rozwoju. UE powinna nadążać za USA w sferze intensywności badań w branży średniozaawansowanych i zaawansowanych technologii. Oznacza to, że potrzebne są nam strukturalne zmiany – zarówno w poszczególnych sektorach, jak i w strefie międzysektorowej. Niektóre państwa europejskie, jak Austria i Dania, dokonały już zmian strukturalnych, dzięki którym zbliżyły się do modelu gospodarki opartej na intensywnym korzystaniu z wiedzy. Wiele z tych państw zdołało przy tym sprawniej przezwyciężyć ostatni kryzys gospodarczy. Wspólne elementy, jakie stoją za tym sukcesem, to między innymi nowatorskie, szybko rozwijające się MŚP, wykorzystywanie nauki najwyższej jakości w badaniach publicznych oraz warunki sprzyjające wprowadzaniu nowych odkryć naukowych na rynek.

Szerszy kontekst
Wydawany regularnie co dwa lata raport w sprawie konkurencyjności w „Unii Innowacji”, obejmujący wszystkie 27 państw członkowskich i sześć państw stowarzyszonych, wnosi wkład w realizację strategii „Europa 2020”, przedstawiając pogłębioną analizę statystyczną i ekonomiczną, która obejmuje najważniejsze aspekty skutecznych rozwiązań w dziedzinie badań i innowacji. Jest to pierwsza edycja sprawozdania, które, zgodnie z inicjatywą na rzecz Unii innowacji (IP/10/1288), zastępuje wcześniejsze europejskie sprawozdanie na temat nauki, technologii i konkurencyjności.
Sprawozdanie na temat konkurencyjności dotyczące projektu „Unia innowacji”:

http://ec.europa.eu/iuc2011
Unia innowacji: http://ec.europa.eu/innovation-union
Europa 2020: http://ec.europa.eu/europe2020/index_pl.htm

Data dodania: piątek, 10 czerwca 2011